Pułtusk – cmentarz żydowski

Żydzi w Pułtusku zamieszkali po raz pierwszy w 1483 roku. Była to grupa wygnańców z Warszawy. Jednak w późniejszym okresie, aż do 1802 r. obowiązywał w Pułtusku zakaz osiedlania się Żydów. Po zniesieniu zakazu rozpoczął się napływ ludności żydowskiej. Najpierw z okolicznych wsi, później z dalszych okolic. W połowie XIX wieku już ponad 40% mieszkańców miasta to społeczność żydowska. Posiada ona od lat dwudziestych tego wieku swój cmentarz choć nie posiadają własnej gminy wyznaniowej. Ta ma swoją siedzibę w Makowie. Powstanie cmentarza ma związek z utworzeniem w Pułtusku „rewiru żydowskiego”. Był to teren miasta przeznaczony do zasiedlenia przez Żydów. Wyznaczono go w obrębie starego miasta. Sam cmentarz znajdował się poza terenem zabudowanym. Wirtualny Sztetl powołując się na J. Szczepańskiego informuje, że w drugiej połowie XIX wieku powstał w Pułtusku jeszcze jeden cmentarz żydowski i jest to jedyna informacja na ten temat.

Cmentarz przy obecnej ul. Jana Pawła II został zdewastowany podczas II wojny światowej. Płyty nagrobne posłużyły do utwardzania dróg i placów. Ostatnie macewy zniknęły z cmentarza w 1963 r. podczas budowy na terenie cmentarza zakładów Polam. Część ocalałych macew przechowywano w magazynach Muzeum Regionalnego.

W 2012 r. na wolnym od zabudowy fragmencie cmentarza postawiono lapidarium.

Pomnik na pułtuskim Starym Mieście. Postawiony w „rewirze żydowskim”.

Zdjęcia z dnia 01.08.2017 r.

Lokalizacja