Salomin Górny – cmentarz wojenny – Zapomniane cmentarze

Nie na wszystkich mapach Salomin Górny jest zaznaczony. Jest to kilkanaście domów na wzniesieniu obok Salomina (gmina Gościeradów). W pobliżu nich, w lesie, znajduje się cmentarz wojenny. Spoczywają tu żołnierze polegli podczas drugiej bitwy o Kraśnik z 1915 roku. Wg informacji jakie odnalazłem w książce „Zabytkowe cmentarze. Woj. tarnobrzeskie” cmentarz znajduje się na skraju lasu. Informacja ta wprowadziła mnie w błąd. W rzeczywistości cmentarz znajduje się w głębi lasu. Nie trafiłbym gdybym nie zapytał o jego lokalizację na miejscu.

Wspomniana wyżej publikacja powołuje się w przypadku tego cmentarza na wydaną w 1937 roku książkę Jana Dąbrowskiego „Wielka Wojna 1914-1918„. Być może w okresie międzywojennym był to skraj lasu, a drzewa porastające cmentarz były jeszcze młode. Wg tego samego opisu z całego założenie cmentarnego zachowały się tylko trzy mogiły. Na jednej z nich miał stać duży dębowy krzyż.

Zapytany przeze mnie o drogę człowiek okazał się być opiekunem tego miejsca. Jego wersja dotycząca dawnego wyglądu cmentarza różni się od przedstawionej w książce. Oprócz krzyża było tu także drewniane ogrodzenie wokół zachowanych mogił. Po upadku krzyża i rozpadzie ogrodzenia opiekun wraz z synem postawili nowy, również drewniany krzyż. Nie doszło do odbudowy ogrodzenia ponieważ władze gminy Trzydnik Duży umieściły na terenie cmentarza pamiątkową tablicę i krzyż stalowy. Na tym działania samorządu się zakończyły, a opiekun usunął swój krzyż drewniany. Teraz tylko on i jego żona pielęgnują mogiły odwiedzane (jak mówił) tylko przez mieszkańców osiemnastu domów tworzących Salomin Górny. W pobliżu mogił jak i na nich samych posadzone są rośliny ozdobne czasami ginące pośród leśnej, dzikiej roślinności. Ta ostatnia jest usuwana gdy starczy na to opiekunom sił i czasu. Jak mi powiedziano – spoczywa tu około stu żołnierzy armii austro-węgierskiej. „Zabytkowe cmentarze” podają zaś:

(…) Na cmentarzu pochowana jest bliżej nieokreślona liczba żołnierzy austriackich (…)

Zdjęcia wykonałem 24.05.2011.

Lokalizacja