Środowisko pracowników naukowych Instytutu było źródłem inicjatyw oświatowych w mieście. Po zapadnięciu decyzji o likwidacji prywatnego gimnazjum żeńskiego i przekształceniu gimnazjum męskiego w koedukacyjne, zarząd nad likwidowanym stopniowo gimnazjum przejęło Stowarzyszenie Prowadzenia Gimnazjum w Puławach. Utworzono je 13.05.1928 roku. Zebraniu organizacyjnemu przewodniczył wymieniony już wcześniej Tadeusz Mostowski. Wybrany zarząd składał się z: profesora Zenona Wierzchowskiego, dyrektora gimnazjum męskiego – Pęczalskiego, naczelnika poczty – Steciuka i sekretarza sejmiku powiatowego – Kruppy. Na zastępców wybrano: dr Leona Nudelmana, panią Malarską – żonę profesora Instytutu i panią Trojanowską – żonę architekta powiatowego. Do komisji rewizyjnej wybrano: Józefa Kołodzieja – urzędnika sejmiku powiatowego i Zychowicza – profesora Instytutu w Puławach^[1].

26 września 1928 r. zatwierdzono statut Towarzystwa Krzewienia Oświaty^[2]. Przewodniczącym był dr Lucjan Koznowski, wiceprzewodniczącym – Stefania Minkiewicz, sekretarzem – Anna Nowotna, skarbnikiem – Stanisław Kowalski. Członkami Zarządu bez funkcji byli: Maksymilian Szyprowski i Jadwiga Czarnocka. Dalej cytuję za starostą Tymińskim (cyt.):

Cała działalność T-wa ześrodkowuje się w trosce o utrzymanie szkoły kroju i szycia dla niezamożnych dziewcząt. Zarówno Zarząd jak i inni członkowie nie interesują się sprawami T-wa. Stanowi ono niemal wyłączny teren pracy zastępczyni przewodniczącego Stefanii Minkiewiczowej, która dzięki swojemu stanowisku społecznemu (żona profesora instytutu naukowego) i indywidualnym zaletom zdobywa ofiary od osób prywatnych na utrzymanie szkoły. T-wo posiada trzy płatne nauczycielki i ok. 20 uczennic. Subwencje otrzymuje z Pow. Sejmiku i Magistratu m. Puławy. Nie pozostaje pod żadnymi wpływami politycznymi^[3].

We wrześniu 1919 r. do Puław przeniesiono z Warszawy Seminarium Gospodarcze dla Kobiet, a w 1924 r. przemianowuje na prywatną dwuletnią Szkołę Gospodyń Wiejskich. W październiku 1926 r. Gimnazjum im. ks. A. J. Czartoryskiego przeniosło się do nowo wybudowanego budynku, w którym funkcjonuje do dnia dzisiejszego^[4].

W 1921 r. tylko 66,3 % mieszkańców Puław w wieku lat 10 i więcej przyznawało się do posiadania jakiegoś wykształcenia. Stopień wykształcenia i liczbę jego posiadaczy według płci przedstawiał się następująco:

Tabela 3. Ludność w wieku lat 10 i wyżej wg wykształcenia i płci^[5]

Szkolnictwo puławskie mogło zapewnić wykształcenie średnie ogólne. Brakowało jednak szkół zawodowych. Wykształcenie zawodowe i wyższe zdobywać można było tylko poza miastem.

[1] SSP z 16.05.1928 r., APL SPP 3, k. 249.

[2] Towarzystwo Krzewienia Oświaty w Puławach, APL UWL WSP 949, k. 10.

[3] Tamże, k. 3.

[4] S. Pać, Kalendarium … op. cit., s. 120.

[5] Statystyka Polski, T. 18, 1927 r., s. 74-75.