Mordy – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze

Chociaż cmentarz żydowski w Mordach założono na początku XIX w., to dzieje społeczności żydowskiej w tej miejscowości sięgają wieku XVII. Jeszcze w 1827 r. w Mordach ma mieszkać 533 Żydów przy ogólnej liczbie 1172 mieszkańców. Miasto znajduje się w pobliżu Łosic i Siedlec. Prawdopodobnie ta bliskość sprawiła, że ludność żydowska w Mordach mogła nie posiadać do XIX w. własnego kahału i cmentarza. Przyrost liczby Żydów w wieku XIX zmienił ten stan rzeczy. W 1897 r. przy ogólnej liczbie 2520 mieszkańców osady, 1532 to Żydzi.

Cmentarz został zniszczony podczas II wojny światowej raz po niej. Część płyt nagrobnych wykorzystano po wojnie do budowy rampy kolejowej.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Zdjęcia z dnia 13.04.2013 r.

Ciekawe, że choć niewiele źródeł wspomina o Żydach w Mordach to można znaleźć informację, że z Mord pochodził Józef Buchbinder (artysta-malarz), którego talent odkryć miał Michał Zembrzuski (prawdopodobnie spokrewniony z właścicielami osady lub jej właściciel). Miał on nakłonić Józefa do przyjęcia chrztu i rozwijania talentów artystycznych. Zabrakło w tym miejscu informacji, że ojciec Józefa zajmował się renowacją obrazów i pomagały mu w pracy dzieci. M.in młodszy brat Józefa, Szymon urodzony w Radzyniu Podlaskim.

Jedynie na stronach Wirtualnego Sztetlu pojawiają się informacje o pogromie dokonanym przez wojsko polskie we wrześniu 1920 r. oraz zabiciu pięciu członków Bundu oskarżonych i współpracę z bolszewikami.

Lokalizacja