Czyżew - cmentarz żydowski - Zapomniane cmentarze

Czyżew wymieniany jest w dokumentach z XII i XIII w. W wieku XV uzyskuje prawa niemieckie i w ciągu stu kolejnych lat przekształca się w kilka oddalonych od siebie osad. W tym okresie jeszcze nie odnotowano w Czyżewie obecności Żydów. Pojawiają się tutaj dopiero w wieku XVIII, gdy kolejny właściciel zdobywa dla osady prawa miejskie. Stosunkowo szybko wypierają z miasta ludność chrześcijańską, zajmującą się głównie uprawą roli. Sami rozwijają lokalny, drobny handel i również drobne rzemiosło. Stan powolnego rozwoju przerywa uruchomienie na początku drugiej połowy XIX w. linii kolejowej. Liczba ludności żydowskiej gwałtownie rośnie. Procentowo jest to 94 – 97% mieszkańców i taki stosunek ludności utrzymuje się niemal do końca (tzn. do II wojny światowej). Pojawiają się nawet informacje, że jedynymi nieżydami w Czyżewie byli urzędnicy, policjanci i nauczyciele.

Z dwóch synagog stojących w Czyżewie do dnia dzisiejszego pozostała jedna. W jej sąsiedztwie znajdował się istniejący od XVIII w. cmentarz.

Zdjęcia z dnia 2019.06.23

Stary cmentarz przestał być wykorzystywany w 1820 r., gdy oddano do użytku tzw. nowy cmentarz przy ul. Cichej, w pobliżu obecnego cmentarza rzymsko-katolickiego. Nowy cmentarz najprawdopodobniej nie posiadał chroniącego go parkanu. Granice cmentarza miały porastać gęste krzaki.

Nie wiadomo kiedy cmentarz został zdewastowany. Obecnie przez jego teren przebiegają wydeptane ścieżki. Jedna z nich dochodzi do jednej z niewielu pozostałości po grobach – betonowej tumby, która służy za ławeczkę podczas odbywających się tu libacji. Teren cmentarza jest zaśmiecony głównie butelkami i puszkami po alkoholach. Łatwo też wdepnąć w ludzkie odchody. Cmentarz nie jest w żaden sposób oznakowany. Nic nie przypomina o spoczywających tu zmarłych.