Choć miejscowość znana jest głównie z istnienia tu ruin kościoła zwolenników Kalwina, a nawet nazwa miejscowości często podawana jest w formie Piaski Luterskie to jednak miasto nie było zamieszkiwane przez wyznawców jednej religii. Już w wieku XVI zamieszkiwali tu Żydzi. W wiekach XVII i XVIII ich liczba wciąż rosła. I na pewno miało to związek z handlową rolą tej miejscowości. W wieku XIX społeczność żydowska stanowiła już większość mieszkańców. Posiadali bożnicę, szkoły i dwa cmentarze. Stary cmentarz zajmuje dziś plac targowy. Nowy w okresie II wojny światowej stał się miejscem zagłady wielu ludzi dla których getto w Piaskach miało być tylko przystankiem w drodze do obozu w Bełżcu. Nagrobki na terenie cmentarza zniszczono. Sam cmentarz porosły drzewa. Pozostało do dziś tylko kilka stel nagrobnych i tylko jedna z nich jeszcze nie leży na ziemi.

Gdy pytałem o drogę na cmentarz otrzymałem też informację, że nikt tam nie sprząta. Miejsce z zewnątrz wcale nie przypomina cmentarza. Za pierwszym razem widząc las wróciłem do centrum Piask pytać dalej o drogę.

Dopiero po wejściu pomiędzy drzewa można zauważyć pomnik wystawiony tu z inicjatywy Żydów mieszkających w Bawarii. Na cmentarzu spoczywają m.in. mieszkańcy okolic bawarskiego Augsburga.

Nieco głębiej, nawet przy przebiegającej przez cmentarz ścieżce, można odnaleźć pojedyncze macewy i ich fragmenty wystające z ziemi.

Gdyby nie liście… widać by było, że ta jedyna stojąca do dziś macewa używana jest do rozbijania butelek. W koło leży dużo zielonej stłuczki szklanej, a czasami całe butelki po piwie. Na terenie całego cmentarza widoczne są duże ilości śmieci.

Zdjęcia wykonałem 12.09.2011 r.

Lokalizacja