Tyszowce – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze

Nie wiadomo kiedy Żydzi pojawili się w Tyszowcach. Mieszkali tu prawdopodobnie już wieku XV. Pierwsze wzmianki w dokumentach pochodzą z wieku XVI. W przywilejach dla mieszczan nadanych miastu przez króla można przeczytać:

pragnąc aby miasto przez większą liczbę mieszkańców, codzień do lepszego przychodziło stanu, pozwalamy żydom tak wewnątrz, jak i zewnątrz miasta posiadać domy, ogrody i grunta; wszelkie towary kupować i sprzedawać na miarę i wagę; piwo, miód i gorzałkę wyrabiać i takowe sprzedawać; trudnić się rzezią i sprzedażą mięsa, a nadto: wspólnych z mieszczanami używać swobód, pod warunkiem zarównych z nimi ponoszenia ciężarów; zakazujemy wszakże: aby do sprawowania urzędów miejskich, nigdy przypuszczani nie byli. Ażeby zaś żydzi w handlu nie doznawali przeszkody, utrzymujemy wedle dawnego przywileju targi we wtorek; które gdyby kiedykolwiek na inny dzień zostały zamienione, nigdy na sobotę nie mają być przeniesione.

Lustracja starostwa bełskiego z 1571 r. zawiera następujące informacje o Tyszowcach:

łanów miejskich 39, z każdego płacą po gr. 16, ale że na mocy przywileju erekcyjnego, obowiązani są do opłaty 12 gr. pras., uczyniłoby to na teraźniejszą monetę 18 gr. Domów jest 218, z każdego po 16 gr., szlacheckich 4; popów 3, piekarzów 27, rzeźników 2, szewców 5, na mocy zaś przywileju Zyg. Aug. nie może ich być więcej nad 16. „Zidow w Thyszowczach iesth na then czasz 31, bo ych powietrzem anno 1570 nyemalo wymarlo, ktorzi z rzemiosla iatecznego, bo rzesz byą, dayą loyu szurowego kazdi po 1 1/2 kamienya. Zidowye daią szoszu, co zwą na czapke krolowy florenos 4”.

Stary cmentarz żydowski założono prawdopodobnie w wieku XVI. Użytkowany był do przełomu wieków XIX i XX gdy założono nowy cmentarz. Na terenie zdewastowanego podczas II wojny światowej starego cmentarza znajduje się obecnie przedszkole.

Obrazek

W 1988 roku postawiono tu pomnik ku czci rabina ben Josefa

Obrazek

Nowy cmentarz znajduje się przy ulicy 3 Maja. Prawdopodobnie założono go poza granicami miasta. Tak jak stary cmentarz także ten został zdewastowany podczas II wojny światowej. Odnowiony został w roku 1988.

Ścieżka prowadząca na cmentarz od ulicy 3 Maja

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Zdjęcia z dnia 14.06.2013 r.

Cytaty pochodzą ze strony internetowej Gminy Tyszowce. Więcej informacji na temat historii społeczności żydowskiej Tyszowiec przeczytać można na stronach Wirtualnego Sztetlu.

Lokalizacja