Lapidarium powstało w latach osiemdziesiątych XX wieku na części terenu istniejącego w tym miejscu od wieku XVIII cmentarza rzymskokatolickiego z wydzieloną częścią prawosławną. Wokół eklektycznej kapliczki zgromadzono najcenniejsze nagrobki. Większa część cmentarza została zabudowana (blok w tle kaplicy też najprawdopodobniej stoi na terenie dawnego cmentarza). Pierwszy z prawej nagrobek prawdopodobnie pochodzi z cmentarza wojennego spoczywał…Continue reading Siedlce – lapidarium – Zapomniane cmentarze
Author: Wojciech Kaczmarek
Nowa Wieś – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Cmentarz kolonistów niemieckich założony wśród pól i w niewielkim oddaleniu od zabudowań. Powstał prawdopodobnie w wieku XIX i jak niemal wszystkie przestał funkcjonować w 1944 r. Zdjęcia z dnia 24.08.2011 r. Lokalizacja Share this: Click to share on Twitter (Opens in new window) Click to share on Facebook (Opens in new window) Like this: Like…Continue reading Nowa Wieś – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Zwoleń – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony podczas epidemii. Prawdopodobnie zlokalizowany był poza osadą, przy drodze do Radomia. Obecnie znajduje się w mieście przy głównej drodze do Radomia. Pewne zamieszanie w datowaniu wprowadza strona http://dwory.cal.pl . Umieszczono tam następującą informację: Cytuję: cmentarz choleryczny, ul. Wojska Polskiego, 1854, nr rej.: dec. 2692/06 z 10.03.2006 Na pomniku można odczytać wyraźnie zapisany rok…Continue reading Zwoleń – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Chomentów-Puszcz – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
W 2010 roku miałem problem z pisownią nazwy tej miejscowości. Na mapach było „Chomętów”, a na drogowskazach „Chomentów”. Od 1 stycznia 2011 rację przyznaje się drogowcom. Teraz jest to na 100% Chomentów. W jednym z kilku leżących niedaleko od siebie Chomentowów, nazywanym Chomentów-Puszcz znajduje się cmentarz choleryczny z kapliczką umieszczoną na szczycie. Jak to cmentarz…Continue reading Chomentów-Puszcz – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Wodynie – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Na mapach WIG przy polnej drodze biegnącej obok cmentarza parafialnego w Wodyniach (pow. siedlecki) zaznaczono jeszcze jeden cmentarz. Nie ma go na skanach map Geoportalu. Wypadało zobaczyć na własne oczy z czym mam do czynienia. Nawet z bliska nadal nic nie było widać. Ale miejsce jest oznakowane, a jego granice zaznaczono polnymi kamieniami. W ziemi…Continue reading Wodynie – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Brok – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
W Broku, nieopodal cmentarzy: żydowskiego i katolickiego znajduje się kurhan usypany na mogile ofiar epidemii dżumy z XVII wieku (lub z przełomu wieków XVII i XVIII jak wyryto w kamieniu). Jak podano na stronie internetowej gminy Brok spoczywa pod nim około 1500 zmarłych. Zdjęcia z dnia 14.07.2012 r. Lokalizacja Share this: Click to share on…Continue reading Brok – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Białobrzegi – grób Berka Joselewicza – Zapomniane cmentarze
Berek Joselewicz – podczas Insurekcji Kościuszkowskiej wraz z Józefem Aronowiczem uformował oddział kawalerii z 500 ochotników żydowskich. Oddział został rozbity w walkach o Pragę. Podczas pobytu we Włoszech wstąpił do Legionów Dąbrowskiego. Tu zdobył ordery: Virtuti Militari i Legię Honorową. Jako dowódca szwadronu kawalerii zginął w bitwie pod Kockiem w maju 1809 roku. Pochowany w…Continue reading Białobrzegi – grób Berka Joselewicza – Zapomniane cmentarze
Lublin – kwatera żołnierzy Petlury – Zapomniane cmentarze
Cmentarz prawosławny jest częścią cmentarza przy ulicy Lipowej. W pobliżu cerkwi cmentarnej znajduje się kwatera żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej Symona Petlury. Po zwolnieniu z obozów w których byli internowani, pozostający w Polsce otrzymali status uchodźcy politycznego i mogli zamieszkać w Polsce. Część z nich zamieszkała w Lublinie i okolicach. Na krzyżach były (co widać)…Continue reading Lublin – kwatera żołnierzy Petlury – Zapomniane cmentarze
Dratów – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz ten powstał w drugiej połowie XIX wieku. Jak wyliczono w roku 1872 parafia w Dratowie miała 1050 wiernych. Istniała jednak już wcześniej tylko korzystała ze starego cmentarza i ze starej cerkwi. Unitów pozbawiono parafii w tej miejscowości za poparcie udzielane powstańcom styczniowym. Ale to tylko wpisuje się w całą politykę religijną Rosji tamtego okresu,…Continue reading Dratów – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Czułczyce – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Obok rzymskich katolików mieszkali tu prawosławni/grekokatolicy i protestanci. Były trzy świątynie i zapewne też 3 cmentarze. Jadąc od strony Okszowa zatrzymałem się widząc kępę drzew jednoznacznie kojarzącą mi się z cmentarzem. W pobliżu widoczna była wieża bardziej przypominająca cerkiew niż kościół. Nie znam daty założenia tego cmentarza. Wieś pojawia się w dokumentach w wieku XVI…Continue reading Czułczyce – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Kosyń – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony w 1848 roku dla mieszkających w okolicy grekokatolików, a po 1875 roku prawosławnych. Opuszczony po wysiedleniach z lat 1945-1946. W roku 2005 oczyszczony z porastających go drzew. Dziś służy nielicznym prawosławnym mieszkańcom okolic (przed 1945 rokiem stanowili większość mieszkańców okolic Kosynia). Cmentarz należy dziś do parafii prawosławnej we Włodawie. Cerkiew dawnej parafii prawosławnej…Continue reading Kosyń – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Wyryki-Adampol – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz należy do parafii prawosławnej p.w. Najświętszej Maryi Panny we Włodawie. Po wysiedlenia z lat 1944-1947 pozostawał niemal bez opieki. Korzysta z niego nieliczna dziś społeczność prawosławna. Odwiedzający groby często przyjeżdżają tu z daleka i nie są w stanie sami doprowadzić nekropolii do porządku. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że znajduje się ona w lesie. Może…Continue reading Wyryki-Adampol – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Wyryki-Wola – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony w wieku XIX. Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie nagrobki z pierwszej połowy wieku XX. Należy do parafii prawosławnej we Włodawie. W odróżnieniu od cmentarza w Wyrykach-Adampolu posiada bramę. Być może dlatego, że jest ona dobrze widoczna z drogi Włodawa-Parczew i ze stojącego w pobliżu domu. Większa część cmentarza porastają gęsto krzewy. Odwiedziłem…Continue reading Wyryki-Wola – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Cyców – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Wieś powstała w wieku XV. Dokładna data nie jest znana lecz na pewno była to pierwsza połowa tego wieku. Od początku wśród mieszkańców przeważali wyznawcy prawosławia. Nazwa wsi pochodzi od imienia Cyc, a w wieku XVII stała się sławna za sprawą produkowanych tu tkanin lnianych nazywanych cycami. We wsi od XVI wieku stała cerkiew pod…Continue reading Cyców – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Walinna – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz na który „wpadłem” przypadkowo. Znajduje się przy drodze wybranej przeze mnie omyłkowo. Ale przy cmentarzu jeszcze nie wiedziałem, że już się zgubiłem… Na skraju zagajnika przy drodze zauważyłem mogiłę. Wydaje się, że jest to cmentarz wojenny. Tak się jednak tylko wydaje. Ta mogiła pogłębiła moje zagubienie. Pośród drzew odnalazłem jeszcze 8 zaznaczonych mogił. Zdjęcia…Continue reading Walinna – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Rudno – cmentarz epidemiczny i prawosławny – Zapomniane cmentarze
Ten cmentarz wpadł na mnie, a nie ja na niego. Jechałem z Milanowa do Komarówki Podlaskiej by zrobić zdjęcia terenu zajmowanego kiedyś przez cmentarz żydowski. W Rudnie spodziewałem się jedynie zabytkowego drewnianego kościoła. Jednak drewniany płot przy drodze przykuł moją uwagę. Nawet na pierwszy rzut oka nie dostrzegłem bramy prowadzącej na ten ogrodzony teren. Za…Continue reading Rudno – cmentarz epidemiczny i prawosławny – Zapomniane cmentarze
Witowice – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz odnalazłem dość przypadkowo. Szukałem powiązań kapliczek przypominających latarnie umarłych z miejscami pochówków pomiędzy Końskowolą i Kurowem. Kapliczek tych jest całkiem sporo i nie ma raczej takiej możliwości by wszystkie postawiono przy cmentarzach. Jedna z nich stoi na rozstaju dróg (to też jakaś poszlaka jeśli chodzi o cmentarz epidemiczny), przy granicy Końskowoli i Witowic. Na…Continue reading Witowice – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Puławy – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
O istnieniu tego cmentarza jak i o kapliczce stojącej na jego terenie dowiedziałem się czytając artykuł Marii Kolesiewicz zamieszczonym na stronach serwisu Moje Miasto. Wg informacji podanych przez Mikołaja Spóza na ulicy Norblina w Puławach podczas prac ziemnych odkryto w okolicy kapliczki mogiłę zbiorową. Mikołaj Spóz wiąże tą mogiłę z epidemią z roku 1708, która…Continue reading Puławy – cmentarz epidemiczny – Zapomniane cmentarze
Sosnów – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Wpadłem na ten cmentarz zupełnie przypadkowo. Zapytałem w Sosnowie o cmentarz wojenny, którego dotąd nie odnalazłem. Skierowano mnie do dawnej Spółdzielni Rolniczej w Sosnowie bym tam popytał pracowników bo tam coś jest. Na miejscu nie wypadało nie zapytać czy można i właściwie co i gdzie. Dawna Spółdzielnia zmieniła niedawno właściciela. Poproszony wyraził zgodę i wskazał…Continue reading Sosnów – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Studzianka – cmentarz muzułmański – Zapomniane cmentarze
Studziankę w 1679 otrzymał do zasiedlenia rotmistrz Samuel Romanowski. Wkrótce powstały tu meczet i mizar. Meczet – mimo obowiązującego zakazu budowy meczetów. Tatarzy przed 1679 domagali się zniesienia tego zapisu prawnego – bezskutecznie. Jednak w przypadku Studzianki i Kruszynian prawo nie zadziałało. Meczety powstały i pozostały. Ten w Studziance pozostał do 1915 roku. Wtedy to…Continue reading Studzianka – cmentarz muzułmański – Zapomniane cmentarze
Końskowola – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Cmentarz powstał w okresie rozkwitu gospodarczego Końskowoli. Było to w czasach gdy mieściło się tu centrum administracyjne dóbr Czartoryskich i miało związek z rozwojem przemysły włókienniczego. Wg jednych źródeł Czartoryscy sprowadzili do Końskowoli ok. 300 tkaczy z Saksonii. Inne źródła podają, że przybyli oni sami gdy już rozpoczęto produkcję w Końskowoli. Zgoda jest w jednym:…Continue reading Końskowola – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
Ryki – stary cmentarz parafialny – Zapomniane cmentarze
Cmentarz przy ulicy Młynarskiej został założony przed rokiem 1834 (ale po 1818). Jeszcze w 1836 nie posiadał ogrodzenia. W początkowym okresie chowano tu także niekatolików i nieochrzczone dzieci. W 1860 z powodu przepełnienia został zamknięty. Jednak nadal dokonywano tu pochówków czego dowody znajdują się na nagrobkach. W 1973 roku z inicjatywy miejscowego proboszcza wybudowano na…Continue reading Ryki – stary cmentarz parafialny – Zapomniane cmentarze
Chełm (Góra Zamkowa) – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Góra Zamkowa, Górka, Góra Chełmska, Górka Katedralna – to synonimy. Zawsze chodzi o to samo wzniesienie. To najwyższe wzniesienie w Chełmie jest terenem na którym dawniej znajdował się gród oraz zamek Romanowiczów. Obecnie znajduje się tu zespół budowli takich jak katedra i klasztor. Poniżej znajduje się opisany w dziale cmentarzy wojskowych założony podczas I wojny…Continue reading Chełm (Góra Zamkowa) – cmentarz prawosławny – Zapomniane cmentarze
Józefów Duży – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze
O zbrodni popełnionej przez okupantów hitlerowskich w Józefowie Dużym napisałem gdzie indziej. W wydarzeniach brali też udział koloniści niemieccy zamieszkujący tą i okoliczne wioski. Niewątpliwie byli wzburzeni wymordowaniem jednej z rodzin należących do ich wspólnoty. Co na pewno nie usprawiedliwia tego co co zrobili. Pozostanę jednak przy temacie cmentarza ewangelickiego, który powstał znacznie wcześniej. Okres…Continue reading Józefów Duży – cmentarz ewangelicki – Zapomniane cmentarze