Lubartów gościł Żydów od początku swojego istnienia. Zajmowali się oni na początku głównie handlem zbożem spławianym Wieprzem. W XIX wieku i na początku wieku XX stanowili większość mieszkańców miasta. Posiadali nieistniejącą już synagogę oraz dwa cmentarze. Starszy przy ulicy Żabiej został całkowicie zniszczony podczas okupacji. Nowy – przy ulicy Cichej długo pozostawał zapomnianym, jednak niewyjaśnione…Continue reading Lubartów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Author: Wojciech Kaczmarek
Radzyń Podlaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Spis powszechny z 1921 roku wykazał w Radzyniu Podlaskim obecność 2895 osób wyznania mojżeszowego, co stanowiło 59,7% wszystkich mieszkańców miasta. Były tu wtedy dwa cmentarze żydowskie. Starszy, który pamiętany jest sprzed wojny jako zaniedbany i opuszczony został zdewastowany podczas wojny, a po wojnie jego teren przeznaczono pod zabudowę miejską. Na początku wieku XX Żydzi radzyńscy…Continue reading Radzyń Podlaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Łuków – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
W Łukowie znana jest lokalizacja cmentarza nazywanego starym. W tym miejscu obecnie znajduje się częściowo szpital i park. „Stary” w nazwie służy jedynie odróżnieniu od „Nowego” przy obecnej ulicy Warszawskiej. Otwarcie nowego jednocześnie oznaczało zamknięcie starego, który też kiedyś był cmentarzem nowym. Początki obecności Żydów w Łukowie określa się na XIII lub XIV wiek. Cmentarzy…Continue reading Łuków – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Kodeń – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Niewiele wiadomo o samym cmentarzu. Prawdopodobnie powstał niedługo po założeniu miasta, a może dopiero w XVIII wieku? Daty nie pomogą ustalić macewy – nie ma ich. Zostały użyte przez Niemców do budowy drogi przed atakiem na ZSRR. Część być może trafiła w prywatne ręce. Ich odnalezienie mogłoby pomóc w określeniu wieku cmentarza. Także rozmiary cmentarza…Continue reading Kodeń – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Jeziorzany – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz na który wpadłem przypadkiem podczas przeglądania serwisów lokalnych. Wcześniej nie miałem bladego pojęcia, że obok gminy wyznaniowej w Kocku funkcjonowała jeszcze jedna – chyba najmniejsza na Lubelszczyźnie. Próżno szukać na współczesnych mapach Łysobyków. W latach 50 lub 60 wieś (kiedyś miasto) zmieniła nazwę na Jeziorzany. Cmentarz żydowski ulokowano daleko od centrum, na wzniesieniu. Rozrastająca…Continue reading Jeziorzany – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Terespol – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz ten jest obecnie ogrodzony. Znajduje się naprzeciwko cmentarza katolickiego. Nie zachowały się żadne nagrobki. Data powstania? Na razie brak danych. Ciekawostką może być informacja, że powstał na zachód od miasta tak jak cmentarz katolicki. Budowa twierdzy w Brześciu wymusiła przeniesienie całego miasta na zachód i teraz cmentarze znajdują się w centrum miasta. Początkowo zapewne…Continue reading Terespol – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Annopol – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony około roku 1800. Zastąpił nekropolię zlokalizowaną w pobliżu nieistniejącej już synagogi. Po starym cmentarzu nie pozostały do dziś żadne ślady. Nowy choć zdewastowany podczas wojny i po niej jest dziś obiektem zabytkowym. Na terenie cmentarza postawiono skromny pomnik. Teren ogrodzono. W trawie leżą fragmenty macew. Szukając cmentarza przed wyjazdem rzuciłem okiem na zdjęcia…Continue reading Annopol – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Łuków (dawna żwirownia) – mogiły – Zapomniane cmentarze
Formalnie nie jest to kirkut. Jest to jednak miejsce spoczynku wielu Żydów z Łukowa jak i jego okolic. Zmarli podczas II wojny światowej, w większości śmiercią tragiczną. W czasie II wojny światowej okupanci niemieccy zabronili chowania zmarłych na nowym cmentarzu przy ul. Warszawskiej. Zamiast niego nakazali używać do celów grzebalnych terenu dawnej żwirowni znajdującego się…Continue reading Łuków (dawna żwirownia) – mogiły – Zapomniane cmentarze
Hrubieszów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Choć nie wiadomo kiedy cmentarz przy ul. Kruczej powstał jest to „cmentarz stary”. Tzw. nowy, prawdopodobnie nawet nie był nigdy używany. Pierwsi Żydzi pojawili się w Hrubieszowie ok. 1440 roku. Być może już wtedy założyli swój cmentarz. Bowiem już 16 lat później otrzymują od króla prawo handlowania winem i innymi towarami na terenie całej Polski,…Continue reading Hrubieszów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Końskowola – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
To raczej temat o poszukiwaniach niż odnalezieniu. Końskowola to dziś mała miejscowość pod Puławami. Zanim jednak Puławy się rozbudowały, w czasach Czartoryskich i wcześniej to właśnie Końskowola była największym ośrodkiem przemysłowym w okolicy. Tu znajdowały się też biura zajmujące się funkcjonowaniem dóbr do których Puławy należały. Działalnością przemysłową zajmowali się tu głównie Żydzi. Jeszcze w…Continue reading Końskowola – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Józefów nad Wisłą – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Józefów nad Wisłą to miejsce dziwne. Jest tu pałac będący dziś siedzibą Urzędu Gminy. Dużą część mieszkańców stanowili Żydzi. Dlatego też na stronach internetowych Urzędu Gminy można zobaczyć zdjęcia synagogi józefowskiej i z zewnątrz i wewnątrz. Wszystko ładnie poza cmentarzem. Ten pozostaje niemal zapomniany. Wg informacji z sieci znajduje się tam 5 macew z XIX…Continue reading Józefów nad Wisłą – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Łęczna – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz w Łęcznej powstał prawdopodobnie już w XVI wieku. Choć nie jest pewne czy w tym miejscu, w którym jest dzisiaj. Macewy z cmentarza pozabierano do celów budowlanych jeszcze podczas wojny i zaraz po niej. Teren był zaorany w latach pięćdziesiątych i obsadzony drzewami. A jednak podczas prac ziemnych przy budowie znaleziono macewę i szczątki…Continue reading Łęczna – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Adamów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz powstał w okresie międzywojennym. Podczas wojny został zdewastowany. W roku 2001 mieszkający na stałe w USA, a pochodzący z Adamowa Rubin Rosenberg ufundował pomnik i ogrodzenie cmentarza na którym spoczywają jego przodkowie. Po jego śmierci obok pomnika umieszczono symboliczną macewę przypominającą o fundatorze i jego rodzinie. Ktoś tu niedawno kopał Zdjęcia z dnia 13.03.2011…Continue reading Adamów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Rejowiec – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Społeczność żydowska w Rejowcu obecna była od XVI wieku. Nie wiadomo kiedy założyła cmentarz. Wiadomo tylko, że podczas II wojny światowej na jego terenie chowano zamordowanych w miejscowym getcie i że wtedy rozpoczęła się dewastacja cmentarza. Po wojnie dewastację kontynuowano i ostatecznie cmentarz zaczął pełnić rolę pola ornego. W 2003 roku cmentarz ogrodzono. Na jego…Continue reading Rejowiec – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Krasnystaw – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Wg informacji ze strony Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego cmentarz powstał w roku 1890. W innych miejscach mówi się tylko o końcu wieku XIX. Krasnystaw od XVI wieku korzystał z przywileju zabraniającego osiedlania się Żydów w mieście. Zakaz zniesiono w 1862 roku ale już prawie 30 lat wcześniej dopuszczono osiedlanie się Żydów w granicach miasta zrujnowanego…Continue reading Krasnystaw – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Kraśniczyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pod koniec XVIII wieku odnotowano obecność w niej 66 osób wyznania mojżeszowego. Gdy tworzono w 1867 roku gminy Kraśniczyn został przyłączony do gminy z siedzibą w Czajkach. Nie był więc chyba największą miejscowością w okolicy. Posiadał jednak kilkusetosobową społeczność żydowską. Posiadała ona drewnianą bożnicę oraz cmentarz. Po bożnicy nie ma dziś śladu – została zniszczona…Continue reading Kraśniczyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Rossosz – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz w Rossoszu (pow. bialski) znajduje się ok. 200 metrów od cmentarza katolickiego, przy polnej drodze łączącej szosę Rossosz-Bardziłówka z szosą Rossosz-Wisznice. Nie znana jest data jego założenia. Zaznaczony jest na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1938 roku. Większość terenu cmentarza porośnięta jest lasem z przewagą drzew iglastych. Część północno-wschodnia nosi ślady prowadzonych tu prac…Continue reading Rossosz – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Komarówka Podlaska – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Osada była lokowana przez właściciela tych ziem w XVI w. Mówi się, że od początku istnienia osady mieszkali w niej też Żydzi. Nigdy nie była to liczna grupa ale prawdopodobnie na początku XVIII wieku tworzyła gminę wyznaniową i posiadała synagogę, cmentarz prawdopodobnie też. Wielu z członków tej gminy wyznaniowej zajmowało się rolnictwem i handlem. Do…Continue reading Komarówka Podlaska – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Urzędów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz powstał na początku wieku XX. Znajduje się ok. 1 km od centrum Urzędowa, wśród pól. Osada korzystała z odnawianego co jakiś czas prawa zakazującego osiedlania się w niej Żydów. Dopiero w drugiej połowie wieku XIX zaczęła powstawać lokalna społeczność żydowska należąca do gminy w pobliskim Kraśniku. Patrząc od strony Urzędowa po wjechaniu na wzgórze…Continue reading Urzędów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Biała Podlaska – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwsze informacje o Żydach w Białej Radziwiłłowskiej (lub Książęcej) pochodzą z 1621 roku. Trochę ponad 50 lat później zapisano „kilkudziesięciu” Żydów w ogólnej populacji miasta sięgającej 400 osób. W tym okresie jeszcze nie istniał w Białej kahał. Ale cmentarz już być może tak. Prawdopodobnie był to cmentarz przy ulicy Brzeskiej, nazywany „Starym”. Na jego terenie…Continue reading Biała Podlaska – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Bychawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Jak w wielu innych miejscowościach Lubelszczyzny także i w Bychawie są dwa cmentarze żydowskie: stary i nowy. Sądziłem, że to właśnie te „nowe” cmentarze zwykle zachowują swoją funkcję w pamięci ludzi. W Bychawie jest jednak trochę inaczej. Tu właśnie nowy cmentarz został zdewastowany całkowicie. Za to stary cmentarz, znajdujący się w pobliżu synagogi jest miejscem…Continue reading Bychawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Biłgoraj – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Nowy cmentarz żydowski w Biłgoraju powstał na początku XIX wieku. Zajmował 2 ha ziemi. Zniszczony przez okupantów niemieckich podczas II wojny światowej. W latach osiemdziesiątych ogrodzony. Z ocalałych macew stworzono lapidarium. Wiele odzyskanych macew leży na terenie cmentarza. Teren ogrodzony w latach osiemdziesiątych nie obejmuje 2 ha. Część cmentarza lokalne władze przeznaczyły pod zabudowę przemysłową.…Continue reading Biłgoraj – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Kamionka – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Kamionka była miastem od co najmniej XV wieku do 1870 roku. Nie wiadomo kiedy powstał miejscowy kirkut. Wiadomo jednak, że został uszkodzony podczas II wojny światowej i zniszczony niemal całkowicie już po wojnie. Obecnie w jego sąsiedztwie znajduje się wysypisko śmieci. Teren nie jest w żaden sposób zabezpieczony ani nie jest oznakowany. Wszedłem od strony…Continue reading Kamionka – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Zamość – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Jan Zamoyski planując swoje „miasto idealne” wystarał się o jak najwięcej przywilejów dla nowo powstającego ośrodka. Wśród nich był przywilej De non tolerandis Judaeis. Jednak to co miało przynieść korzyści zamojskim mieszczanom, nie koniecznie było korzystne dla samego rozwoju miasta. Dlatego przywilej zabraniający osiedlania się Żydów wewnątrz murów miejskich już po ośmiu latach (w 1588)…Continue reading Zamość – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze