Janów Biskupi (dawna nazwa obecnego Janowa Podlaskiego) był w przeszłości siedzibą biskupa łuckiego. Miasto założono w wieku XV na prawie chełmińskim, a pierwsza informacja o zamieszkujących je Żydach pochodzi z wieku XVI (w dokumentach wspomniano o synagodze w Janowie). Samodzielna gmina wyznaniowa w Janowie powstała prawdopodobnie na początku wieku XVIII, wtedy też założono cmentarz. Został…Continue reading Janów Podlaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Category: cmentarze-zydowskie-kirkuty
Międzyrzec Podlaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
W Międzyrzecu Podlaskim były dwa cmentarze żydowskie. Starszy z nich powstał w XVIII wieku, a obecnie jest to teren zabudowany. Nowy cmentarz żydowski założono w 1810 r. W 1866 roku w Międzyrzecu mieszkało ponad 7000 Żydów i stanowili zdecydowaną większość mieszkańców miasta. Podczas II wojny światowej na terenie zdewastowanego już cmentarza okupanci dokonali masowej egzekucji…Continue reading Międzyrzec Podlaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Piszczac – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz żydowski w Piszczacu powstał prawdopodobnie w wieku XIX. Dokładnej daty nie znamy. Wiadomo natomiast, że w XVIII wieku w tym królewskim miasteczku zamieszkiwały co najmniej 3 rodziny żydowskie. Jak w wielu mniejszych osadach tutaj też centrum zamieszkane było przez ludność żydowską trudniącą się handlem i rzemiosłem. Pozostała ludność – trudniąca się głównie rolnictwem –…Continue reading Piszczac – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Łomazy – cmentarz żydowski i miejsce zagłady – Zapomniane cmentarze
Cmentarz powstał w XVII w. Pierwsze wzmianki o ludności żydowskiej pochodzą z wieku XVI. Istnienie licznej społeczności żydowskiej wiązane jest nie tylko z lokalizacją miasta na trasie Wilno – Kraków. Drugim istotnym elementem mającym wpływ na liczebność społeczności żydowskiej były ograniczenia osiedlania w pobliskiej Białej Podlaskiej. Niewiele więcej da się opowiedzieć o wyznawcach religii mojżeszowej…Continue reading Łomazy – cmentarz żydowski i miejsce zagłady – Zapomniane cmentarze
Buśno – mogiła zbiorowa – Zapomniane cmentarze
W grudniu 1939 roku około dwóch tysięcy mężczyzn wyznania mojżeszowego zostało zmuszonych do opuszczenia Chełma i udania się do Hrubieszowa. Drogę odbywali pieszo pod nadzorem okupantów. Nie dający rady maszerować byli zabijani. Marsz ten – nazywany Marszem Śmierci – przeżyło około 200 mężczyzn. Przy drodze do Hrubieszowa na pewno jest więcej takich miejsc niż to…Continue reading Buśno – mogiła zbiorowa – Zapomniane cmentarze
Białopole – mogiła zbiorowa – Zapomniane cmentarze
Strzelce w gminie Białopole. Na skraju parku dworskiego w maju 1942 roku Niemcy rozstrzelali i pochowali 14 osób pochodzenia żydowskiego. Pomnik w tym miejscu stanął w 2009 roku za sprawą Fundacji „Pamięć, która trwa”. Dojście do pomnika nie jest oznakowane. Skorzystałem z pomocy mieszkańców pobliskich domów, bez których mogiły bym nie odnalazł. Zdjęcia z dnia…Continue reading Białopole – mogiła zbiorowa – Zapomniane cmentarze
Wojsławice – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz prawdopodobnie założono na początku XIX wieku. Jest to nowy cmentarz, starego nie zlokalizowałem. Nowy cmentarz znajduje się ok. 100 m od ulicy Grabowieckiej, za zabudowaniami. Zdewastowany podczas II wojny światowej. Wg informacji zamieszczonych na stronach Wirtualnego Sztetlu zachowały się fragmenty trzech nagrobków. Odnalazłem tylko jeden z nich. Cmentarz częściowo jest ogrodzony. Brakuje ogrodzenia od…Continue reading Wojsławice – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Tyszowce – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Nie wiadomo kiedy Żydzi pojawili się w Tyszowcach. Mieszkali tu prawdopodobnie już wieku XV. Pierwsze wzmianki w dokumentach pochodzą z wieku XVI. W przywilejach dla mieszczan nadanych miastu przez króla można przeczytać: pragnąc aby miasto przez większą liczbę mieszkańców, codzień do lepszego przychodziło stanu, pozwalamy żydom tak wewnątrz, jak i zewnątrz miasta posiadać domy, ogrody…Continue reading Tyszowce – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Uchanie – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony prawdopodobnie w XVI wieku (w serwisie Wirtualny Sztetl podaje się wiek XVI, zaś w serwisie Polin wiek XIX). Znajduje się w pobliżu nekropolii katolickiej. Pierwsze wzmianki o Żydach mieszkających w Uchaniach pochodzą z wieku XVII. W wieku XIX i na początku wieku XX Żydzi stanowili większość mieszkańców osady (ok. 70% mieszkańców). Przepełnioną nekropolię…Continue reading Uchanie – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Piaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Choć miejscowość znana jest głównie z istnienia tu ruin kościoła zwolenników Kalwina, a nawet nazwa miejscowości często podawana jest w formie Piaski Luterskie to jednak miasto nie było zamieszkiwane przez wyznawców jednej religii. Już w wieku XVI zamieszkiwali tu Żydzi. W wiekach XVII i XVIII ich liczba wciąż rosła. I na pewno miało to związek…Continue reading Piaski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Izbica – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Początek Izbicy jako miasta to połowa XVIII w. W 1750 lub 1760 starosta tarnogórski, Antoni Granowski otrzymał od króla Augusta III Sasa przywilej na założenie miasta i sprowadzenie do niego Żydów. W tym samym miejscu w 1540 roku lokowano bez powodzenia miasto Nowy Tarnów. Tym razem istniała potrzeba lokacji wymuszona zdobytym przez Tarnogórę w 1744…Continue reading Izbica – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Markuszów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwszy, stary kirkut w Markuszowie powstał w XVII w. Nie ma dziś po nim śladu. W XIX w. powstał nowy cmentarz i używany był do 1942 roku. Z otaczającego cmentarz betonowego parkanu pozostały tylko części wschodnia i południowa – graniczące z polami uprawnymi. Cały teren porośnięty jest topolami i krzewami. Gdy usiłowałem wejść na teren…Continue reading Markuszów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Sławatycze – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Nie wiemy kiedy powstał cmentarz żydowski w Sławatyczach. Tak samo nie wiemy kiedy Żydzi w Sławatyczach się pojawili. Jak podaje Marta Kubiszyn mógł to być wiek XVII jak i koniec wieku XVIII. Obie te daty mogą być też prawdziwe, ponieważ między nimi jest okres w którym doszło do zniszczenia wielu miast na terenie Rzeczypospolitej. Tak…Continue reading Sławatycze – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Włodawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwsza wzmianka o Żydach z Włodawy pojawiła się w dokumentach z wieku XVI. Można przyjąć, że ludność wyznania mojżeszowego pojawiła się we Włodawie jeszcze wcześniej. Wiadomo na pewno, że w dwudziestoleciu międzywojennym włodawska Gmina Wyznaniowa posiadała trzy nekropolie z których tylko jedna była czynna. Cmentarze zostały zdewastowane podczas drugiej wojny światowej. Dewastacje trwały i po…Continue reading Włodawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Tomaszów Lubelski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
O synagodze w Tomaszowie wiadomo, że istniała już w 1594 r. Być może wtedy też już istniał i cmentarz. W XVIII wieku Tomaszów był „żydowską wyspą w chłopskim morzu”. Zmienili to dopiero niemieccy okupanci. Jadąc do Tomaszowa wiedziałem, że tak jak w Hrubieszowie i tu cmentarz jest zamknięty na kłódkę. Nie spodziewając się więc wiele…Continue reading Tomaszów Lubelski – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Lublin Wieniawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Wieniawa była miastem prywatnym założonym przy samej granicy Lublina. Prawa miejskie otrzymała na przełomie XVI i XVII wieku. Od początku jednak pozostawała w cieniu swojego sąsiada. Długo nie było tu zabudowy murowanej, a jedyną budowlą sakralną była synagoga. Większość mieszkańców stanowili ubodzy Żydzi. Ich cmentarz funkcjonował niemal od XVIII wieku do czasu okupacji niemieckiej. Osada…Continue reading Lublin Wieniawa – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Józefów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwsi Żydzi osiedlili się w Józefowie w 1715 roku, zaraz po lokowaniu miasta na prawie magdeburskim przez ordynata Tomasza Józefa Zamoyskiego. Cmentarz założono w 1762 jak podaje się najczęściej na podstawie datowania najstarszego zachowanego nagrobka. Tylko Wirtualny Sztetl podaje rok założenia 1768 i najstarszy nagrobek datuje na rok 1743. Cmentarz znajduje się około 400 m…Continue reading Józefów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze