Gdy od 1927 r. trwała walka falenickich Żydów o utrzymanie cmentarza w Radości czyniono starania o założenie nowego cmentarza, w mniej konfliktowej lokalizacji. Prawdopodobnie w 1935 r. zaczął funkcjonować cmentarz w Aleksandrowie. Obejmował obszar niemal 3 hektarów. Zdewastowany podczas wojny. Po wojnie zalesiony. Do dnia dzisiejszego pozostały na jego terenie rozłupane fragmenty kamieni bez inskrypcji,…Continue reading Warszawa Aleksandrów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Category: kirkuty-woj-mazowieckie
Nasielsk – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założono w wieku XIX. Dokładna data nie jest znana. Wiadomo natomiast, że pierwsi Żydzi w Nasielsku osiedlili się już w wieku XVII. Rosnąca powoli społeczność żydowska w wieku XIX stanowiła większość mieszkańców miasta. Początkowo nasielscy Żydzi należeli do kahału w Tykocinie. Usamodzielnili się w wieku XVIII. Do nasielskiego kahału należeli Żydzi zamieszkujący Ziemię Zakroczymską.…Continue reading Nasielsk – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Sarnaki – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Sarnaki w XVIII w. rozwijały się głównie dzięki handlowi. Od 1716 r. organizowano w nich 3 jarmarki rocznie. Przyciągnęło to niewątpliwie Żydów zajmujących się głównie rzemiosłem i handlem. W 1742 r. posiadali w Sarnakach cmentarz. W 1754 r. otrzymali zgodę na budowę synagogi. Dane liczbowe dotyczące mieszkańców jednoznacznie wskazują na przewagę wśród mieszkańców Sarnak właśnie…Continue reading Sarnaki – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Radzymin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
W „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego” przeczytać można: W 1827 r. było 103 domów, 1054 mieszkańców; 1858 r. 129 domów (5 murowanych), 2389 mieszkańców (1281 żydów); 1870 r. 3232 mieszkańców (1962 żydów, 55 ewangelików). (…) Przemysł fabryczny reprezentują: mydlarnia i olejarnia (…) 5 wiatraków. Dawniej istniała fabryka kafli (z miejscowej dobrej gliny) i fabryka lasek. Miasto…Continue reading Radzymin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Wołomin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Jeszcze w drugiej połowie XIX w. Wołomin (Wołumin) liczył 124 mieszkańców. Wydawało się, że leżąca 16 wiorst od Warszawy osada pozostanie osadą letniskową ale… obecność stacji kolejowej jak i bliskość Warszawy sprzyjały rozwojowi na miejscu rzemiosła i przemysłu. Pod koniec XIX w. Wołomin liczył już kilka tysięcy mieszkańców. Liczna społeczność żydowska posiadała synagogę i cmentarz.…Continue reading Wołomin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Andrzejewo – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Andrzejewo to lokowane w XVI w. miasto należące do biskupów płockich. W dokumentach zachowała się informacja o poprzedniej nazwie osady (Wronie) jak i o nazwie nadanej ale nie używanej (Andrzejów). Do XIX w. w Andrzejewie obowiązywał przywilej zakazujący osiedlania się Żydów na terenie miasta. W wieku XIX zakaz przestał obowiązywać z mocy praw państw zaborczych.…Continue reading Andrzejewo – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Zaręby Kościelne – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Początki Zarębów Kościelnych sięgają wieku XV. Nie wiemy kiedy do osady przybyli pierwsi Żydzi ale można znaleźć informacje mówiące o istniejącej w 1680 r. w Zarębach szkole żydowskiej i kirkucie. Informacja ta umieszczona jest na stronie Urzędu Gminy w Zarębach Kościelnych bez podanego źródła. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że w całej gminie pod koniec…Continue reading Zaręby Kościelne – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Iłów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwsza wzmianka w dokumentach pisanych o Iłowie pochodzi z 1224r. Wówczas miejscowość ta nazywała się Gylau. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego wydany w 1882 r. podaje następujące informacje o miejscowości: Dawniejsze miasteczko Iłów, położone śród lasów ciągnących się od Torunia pod Błonie, założone zostało w 1506 r. za przywilejem króla Aleksandra danym Feliksowi i Prokopowi Radzanowskim,…Continue reading Iłów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Nadarzyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz żydowski w Nadarzynie powstał prawdopodobnie przed 1780 r. Wg zachowanych relacji były to dwa cmentarze: stary i nowy znajdujące się obok siebie. Do dnia dzisiejszego nie pozostały na jego terenie żadne macewy. Istnieją plany postawienia pomnika. Dzisiaj jest to las. Zdjęcia z 01.06.2018 r. Więcej o cmentarzu przeczytać można na portalu Wirtualny Sztetl Lokalizacja:…Continue reading Nadarzyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Strzegowo – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Strzegowo w XIX wieku przeżyło gwałtowny rozwój gospodarczy. Nie czyni to tej miejscowości wyjątkową ale doskonale ilustruje przebieg rozwoju. Jak podaje gmina na swojej stronie internetowej, Żydzi zaczęli się osiedlać w Strzegowie w 1775 r. Ale wg Słownika geograficznego nie był to masowy napływ. W 1827 r. w Strzegowie miało mieszkać 229 osób (w 25…Continue reading Strzegowo – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Sochocin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz żydowski w Sochocinie został założony w XIX w. Brak dokładnej daty ale wiadomo, że w latach 1863-1864 sochocińscy Żydzi starali się o odłączenie od okręgu bożnicznego w Płońsku. Starania zakończyły się sukcesem ale przeciwko włączeniu do sochocińskiego okręgu protestowali mieszkańcy Kuchar Żydowskich. Mimo utworzenia w cmentarza w Sochocinie mieszkańcy Kuchar swoich zmarłych chętniej chowali…Continue reading Sochocin – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Czerwińsk nad Wisłą – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Osiedlający się od XVIII wieku w Czerwińsku Żydzi założyli swój pierwszy cmentarz w na początku wieku XIX. Dzisiaj jest to teren zabudowany. Lokalizacja wg starej mapy WIG poniżej. W 1935 r. Żydowska Gmina Wyznaniowa tworzyła nowy kirkut, przy ul. Polnej. Nie ma go jeszcze na mapach WIG. Obecnie nowy cmentarz żydowski jest miejscem opuszczonym i…Continue reading Czerwińsk nad Wisłą – cmentarze żydowskie – Zapomniane cmentarze
Tarczyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Powstała w średniowieczu osada uzyskała prawa miejskie w XIV w. Od 1404 r. Tarczyn był częścią uposażenia proboszcza kapituły warszawskiej. Znaczenie osady malało wraz ze wzrostem znaczenia Warszawy, jednak upadek miasta to skutek pożaru z XVI w., wojny polsko-szwedzkiej z wieku XVII i wojny północnej, podczas której miasto ostatecznie zrujnowano. Pod koniec wieku XVIII miasto…Continue reading Tarczyn – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Błonie – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony w 1885 r. W 1939 r. na jego terenie pochowano żołnierzy wyznania mojżeszowego, poległych w kampanii wrześniowej. Zniszczony podczas niemieckiej okupacji i niszczony później. W latach sześćdziesiątych fotografowano kilkadziesiąt stojących macew. Na przełomie wieków XX i XXI było ich kilkanaście. W 2013 roku porozbijano ostatnie stojące macewy. Galeria zdjęć sprzed ostatnich zniszczeń. Artykuł na…Continue reading Błonie – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Popowo Kościelne – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Niewielka społeczność żydowska zamieszkująca w Popowie Kościelnym jest jedną z najstarszych na Mazowszu. Można znaleźć trudne do zweryfikowania informacje, że w Popowie Kościelnym już w XVII wieku funkcjonowała synagoga. Cmentarz znajdujący się niewielkim oddaleniu od cmentarza parafialnego założono przed 1820 r. I tutaj nie ma pewnego datowania. Dokumenty kościelne podają, że pod koniec XVIII w.…Continue reading Popowo Kościelne – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Jadów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony prawdopodobnie w połowie XIX wieku. Społeczność żydowska była jednak obecna w Jadowie już w wieku XVII. W wieku XIX stanowili większość mieszkańców osady. Na cmentarzu znajdowała się mogiła ok. 600 Żydów zamordowanych w trakcie likwidacji getta w Jadowie. Jeszcze podczas okupacji ciała pomordowanych zostały przez Niemców wykopane i wywiezione w okolice Węgrowa, gdzie…Continue reading Jadów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Nowy Dwór Mazowiecki – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pierwsze informacje o Żydach w Nowym Dworze pochodzą z XVI w. Jednak osadnictwo Żydowskie zaczęło się w drugiej połowie wieku XVIII gdy przybyli tu Żydzi uciekający przed rzeziami na Podolu. Na ten czas przypada też początek istnienia cmentarza żydowskiego. Pierwsze zniszczenia na cmentarzu przypadają na okres II wojny światowej. Ale jeszcze w latach sześćdziesiątych obserwowano…Continue reading Nowy Dwór Mazowiecki – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Żyrardów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Żyrardowscy Żydzi administracyjnie (do 1916 r.) nie byli mieszkańcami Żyrardowa tylko przylegającej do Żyrardowa wsi Ruda Guzowska. W 1874 r. władze guberni zezwoliły na powołanie w Rudzie Guzowskiej gminy wyznaniowej. Grunt pod synagogę i cmentarz nowo powstała gmina otrzymała od hrabiego Sobańskiego. Podczas II wojny światowej część nagrobków została użyta przez okupantów do utwardzania podjazdów…Continue reading Żyrardów – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Wyszków – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Początek osiedlania się Żydów w Wyszkowie przypada na drugą połowę XVIII w. Wyszkowscy Żydzi nie posiadali w tym czasie własnego kahału. W XVIII w. należeli do kahału w Węgrowie, a później kolejno: Ostrowie, Nasielsku i Makowie. W 1813 r. w mieście wyznaczono „rewir żydowski”. Chcąc się oderwać od kahału makowskiego wyszkowscy Żydzi w latach dwudziestych…Continue reading Wyszków – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Pułtusk – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Żydzi w Pułtusku zamieszkali po raz pierwszy w 1483 roku. Była to grupa wygnańców z Warszawy. Jednak w późniejszym okresie, aż do 1802 r. obowiązywał w Pułtusku zakaz osiedlania się Żydów. Po zniesieniu zakazu rozpoczął się napływ ludności żydowskiej. Najpierw z okolicznych wsi, później z dalszych okolic. W połowie XIX wieku już ponad 40% mieszkańców…Continue reading Pułtusk – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Piaseczno – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz żydowski w Piasecznie powstał około 1870 r. Żydzi w Piasecznie osiedlali się co najmniej 100 lat wcześniej. Przed powstanie Piaseczyńskiego kirkutu chowali swoich zmarłych w Nadarzynie. Brak cmentarza w Piasecznie spowodowany był ograniczeniami prawnymi. Piaseczno posiadało bowiem prawo zabraniające przebywać w nim Żydom. W praktyce oznaczało to, że nie mogli posiadać w nim gruntów…Continue reading Piaseczno – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Warszawa Radość – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Cmentarz założony w 1917 r, Funkcjonował do końca 1937 r. Należał do Gminy Wyznaniowej w Falenicy. Spoczywają na nim mieszkańcy Falenicy, Wawra i Wiązowny. Obszerny opis dziejów cmentarza dostępny jest na stronie Cmentarze żydowskie w Polsce. Zdjęcia z dnia 21.12.2013 r. Zdjęcie z dnia 25.12.2020 r. Lokalizacja: Pokaż Judaika na większej mapie Share this: Click…Continue reading Warszawa Radość – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Warszawa Bródno – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Gdy Samuel Jakubowicz Sonnenberg zwany Szmulem Zbytkowerem uzyskał w 1780 roku zgodę na założenie cmentarza żydowskiego na Pradze, zalegalizował tylko jego istnienie. Najstarszy zachowany nagrobek na terenie cmentarza postawiono już w 1743 roku. Gmina Wyznaniowa funkcjonowała już w roku 1755, a to do jej obowiązków należało m.in. utrzymanie kirkutu. Za zgodę Zbytkower musiał zapłacić. Rocznie…Continue reading Warszawa Bródno – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Okuniew – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze
Okuniew w 1877 r. to ok. 100 domów i 775 mieszkańców. Brak informacji ilu z nich należało do gminy wyznaniowej żydowskiej. Nie wiemy też kiedy powstał cmentarz żydowski w Okuniewie. W 1921 r. – jak podano w Wirtualnym Sztetlu – w Okuniewie mieszkało ok. 500 Żydów. Zapewne chodzi o cały majątek w Okuniewie do którego…Continue reading Okuniew – cmentarz żydowski – Zapomniane cmentarze